Όταν ο εμβληματικός βασιλιάς Ριχάρδος Β συνάντησε τον πολυτάλαντο και επιβλητικό ηθοποιό Τάσο Νούσια.


Το ιδιαίτερο και μοναδικό υποκριτικό ταλέντο του Τάσου Νόυσια , «ντύνει» με ένα νοερό, απλό έμβλημα που «πλέκει» η σκηνοθέτης της παράστασης Μαρλεν Καμίνσκι, τον αλαζόνα βασιλιά Ριχάρδο Β του Σαίξπηρ, που μένει απογυμνωμένος από τον βασιλικό μανδύα αλλά και όλα τα βασιλικά του αξιώματα, όταν χάνει το θρόνο. Δίνει απλόχερα όλο του τον εαυτό στην σκηνή και μέσα σε μια παράσταση ενενήντα λεπτών καταφέρνει να μας δείξει την πορεία της ζωής του ανθρώπου, τις εναλλαγές των συναισθημάτων και τις συμπεριφοράς του όταν όλα αλλάζουν γύρο του και χάνει την Εξουσία. Μας παρουσιάζει έναν διαχρονικό ήρωα με τον οποίο «γνωρίζονται» εδώ και 28 χρόνια και ο οποίος τον αναγκάζει να σκεφτεί το τι τελικά είναι ο άνθρωπος, όταν λέει επάνω στη σκηνή τη φράση «Τώρα που τα έχασα όλα, ποιος είμαι;».

Για ακόμα μια φορά λοιπόν ο Τάσος Νούσιας εντυπωσιάζει το θεατρικό κοινό του , όπως εντυπωσίασε και εμένα με τις απαντήσεις που μου έδωσε , στη συνέντευξη μας και στην οποία μίλησε για την παράσταση που ανεβάζει  «Ριχάρδος Β’- Το Ρέκβιεμ ενός Βασιλιά» στο θέατρο άλφα-ιδέα. Ένας πανέξυπνος και κατασταλαγμένος άνθρωπος που ξέρει ακριβώς τι θέλει από τη ζωή του , που λυπάται όταν χάνει την «εξουσία» κάποιων πραγμάτων που κρατούσε για καιρό και που θεωρεί την αυτογνωσία απαραίτητη στη ζωή του ανθρώπου

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΠΑ

Κύριε Νούσια, αυτό το διάστημα πρωταγωνιστείτε στον « Ριχάρδος Β’-ΤοΡέκβιεμ ενός Βασιλιά», μια παράσταση που αρχίζει ανάποδα . Το τέλος, η ήττα και η φυγή του Ριχάρδου Β’ γίνονται η αρχή μιας παράστασης. Αυτό κατά τη γνώμη σας που στοχεύει ;

Παίρνουμε , ένα από τα πιο πολύ πλυθεί έργα του Σαίξπηρ και φτιάχνουμε ένα μονόλογο. Κάνουμε μια πύκνωση του λόγου (του κειμένου) αλλά και μια δραματουργική αλλαγή για να μπορέσει να στέκει ορθά ο μονόλογος μας. Κρατάμε την πιο ουσιαστική διαδρομή του Ριχάρδου Β και ξεκινάμε. Έτσι και αλλιώς η αρχή και το τέλος στον άνθρωπο είναι ένας κύκλος που κάποια στιγμή κλείνει. Όπως λέει και ο Καζαντζάκης «Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο· καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο· το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή».

Αυτή η παράσταση, είναι ένα δικό μας διάβασμα του έργου του Σαίξπηρ , μια δική μας σπουδή απάνω στο βασιλιά Ριχάρδο Β’. Διαβάζουμε το έργο αντίστροφα για να δείξουμε τι ήταν αυτό που τον οδήγησε στο τέλος, μέχρι που φτάνει στην λύτρωση. Τον παρουσιάζουμε να παραδίδει το σώμα του και να πεθαίνει. Μας ενδιέφερε, μέσα από την παρουσίαση μας , να φανεί γενικά η πτώση του ανθρώπου , να δείξουμε τι συμβαίνει με τα αξιώματα αλλά και τις αρνητικές ιδιότητες του, την αλαζονεία του και την διαχείριση εξουσίας .Θέλαμε να δομηθεί το κείμενο με τέτοιο τρόπο που να μπορεί να αποδώσει αυτό που είναι ο άνθρωπος, «γυμνός». Πως αντιμετωπίζει ο ίδιος ο άνθρωπος τον εαυτό του όταν είναι «γυμνός» .

Στην παράσταση βλέπουμε τον Βασιλιά να οδηγείται στην παράνοια όταν χάνει την εξουσία. Αυτό κατά τη γνώμη σας συμβαίνει με κάθε άνθρωπο ; Οι άνθρωποι παρανοούν ή παραφέρονται όταν χάνουν τα αξιώματα τους;

Ναι όλοι μας νομίζω το κάνουμε .Σαφώς αλλάζουμε συμπεριφορά. Είναι αυτό που λέμε «αλλάζει το πως είναι μαθημένος ο άλλος », πόσο μάλλον ένας βασιλιάς ο οποίος κληρονομικά αποκτά το δικαίωμα της βασιλείας και γίνεται εν δυνάμει Θεός, που από νωρίς του δίνουν αυτήν την παιδία , τον γαλουχούν έτσι. Ο ίδιος στο έργο λέει «εγώ είμαι εδώ για να διατάζω». Όταν λοιπόν ο άλλος χάνει το δικαίωμα να διατάζει , να επιβάλλει αυτό που θέλει και δεν ξέρει την άλλη πλευρά, δεν ξέρει δηλαδή που βρίσκεται ο ομότιμος συνάνθρωπος του, δεν γνωρίζει πως ζει ένας άνθρωπος που είναι στο δρόμο, τότε οδηγείται στην παράνοια. Βέβαια , αυτό γίνεται με όλες τις μορφές εξουσίας και με όλα τα «βίτσια», με όλη την αγωνία της ανθρωπότητας να καταλάβει την μεγαλομανία του ανθρώπου και την ματαιοδοξία του .Είναι πολύ σημαντικό που σκιαγραφούμε όλη τη διαδρομή του ανθρώπου, το τι ακριβώς είναι ο άνθρωπος . Ένα μικρό, παρανοϊκό πλάσμα, μισογύνη και γυμνό από αξιώματα. Ένα πλάσμα που κοινωνικά, αποκτά θέσεις εξουσίας και σχέσεις εξουσιαστικές με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Αυτό όμως , κάνει τη πτώση τεράστια και απαξιοτική ,τον βλέπουμε από το θρόνο να πέφτει στη φυλακή .Η πτώση είναι βίαιη. Γι΄αυτο βλέπουμε και τον Ριχάρδο να κάνει το ταξίδι για να δει ποιος είναι τώρα που τα έχει χάσει όλα. Ποιος είναι χωρίς το βασιλικό κουστούμι και το στέμμα .

Η αποτυχία λοιπόν οδηγεί σε αυτογνωσία;

Η αυτογνωσία είναι το άλφα και το ωμέγα. Μ’αυτή μαθαίνεις ποιος είσαι . Διαβαίνεις τη ζωή σου και μπορείς να την αποτιμήσεις. Μπορείς να δεις τι έχει συμβεί. Η αυτογνωσία είναι απαραίτητη και δυστυχώς την κάνουμε όταν ερχόμαστε ενώπιος ενώπιων με ένα τραγικό γεγονός. Εκεί καταλαβαίνουμε και τη σχέση μας με το οριακό κομμάτι που θα παραδώσουμε, ψυχή και σώμα. Είναι ένας σπουδαίος βηματισμός .

Είναι μια παράσταση με πολλές εναλλαγές συναισθημάτων. Πόσο εύκολο είναι για σας η εναλλαγή αυτών των συναισθημάτων , ρόλων και διαστάσεων ; Ο σκηνοθέτης πόσο σημαντικός είναι στο να παρουσιάζονται όλα αυτά σε μια παράσταση μερικών ωρών;

Από τη στιγμή που ένας ηθοποιός έχει σκηνοθέτη ο ρόλος του είναι σημαντικός για να δείξει τις δεξιότητες του. Χρειάζεται ένας σκηνοθέτης να δουλέψει μαζί με τους ηθοποιούς του αλλά και με τους υπόλοιπους συνεργάτες για να αναδείξει με τον μέγιστο δυνατό τρόπο και να παραστήσει με ακρίβεια αυτό που λέει το κείμενο. Στο θέατρο, έχει πρωτεύοντα ρόλο ο λόγος. Από κει και πέρα μπορεί να βάλει με οποιοδήποτε καθαρό τρόπο, όποιο συμβολικό κομμάτι θέλει. Είναι πολύ σημαντική η σχέση του ηθοποιού με τον σκηνοθέτη. Ένας σκηνοθέτης μπορεί ως ηθοποιό να σε αποκαλύψει, να σε απογειώσει αλλά και να σε καταστρέψει ,ανάλογα την παράσταση, το έργο κλπ.

Με αυτό τον ρόλο συνδέστε από το παρελθόν;

Ναι από τον καιρό που έδινα στη δραματική σχολή . Εξετάστηκα πάνω σε ένα κείμενο που προέρχεται από το Ριχάρδο Β

Στην παράσταση βλέπουμε ένα βασιλιά που αγαπά την εξουσία .Εσάς ποια η σχέση σας με την εξουσία;

Όπως είναι η σχέση όλων των ανθρώπων , όλοι κρύβουμε ένα κομμάτι εξουσιαστικό μέσα μας , είτε απέναντι στα παιδιά μας , είτε σε φίλους , είτε σε συνθήκες που πρέπει να πάρουμε απόφαση , είτε όταν θέλουμε να ηγηθούμε μιας δουλειάς. Όλοι κρύβουμε έναν εξουσιαστή μέσα μας . Μέσα από το έργο κάνω και εγώ την δική μου ενδοσκόπηση. Ξαναθυμάμαι πως πρέπει να ζεις τη ζωή σου και όχι να γραπώνεσαι από αυτή ,να μην είσαι αρπακτικός και αντιφάγος . Πρέπει να είσαι ρυθμικός και αρμονικός , αναλγής, με άλλες ποιότητες γραδαρίσματος, πιο ψηλές. Η εξουσία είναι ανθήσιμη από μόνη της εννοιολογικά, εξουσία από την ουσιά , εκπορεύεται δηλαδή από την ουσία αλλά και εκτός ουσίας , έξω από την ουσία. Στην Ελλάδα, επικρατεί το δεύτερο σε πολιτικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο , οπότε πρέπει έχουμε συνεχώς υπόψη μας το τι είναι ο άνθρωπος

Μέσα από την πορεία και τους ρόλους σας, εσείς έχετε καταλήξει στο τι είναι ο άνθρωπος;

Η κρίσιμη μάζα των ανθρώπων ίσως ματαιοπονούμε για καλύτερα. Βέβαια, υπάρχουν και οι φωτεινές εξαιρέσεις, οι άνθρωποι που ζουν με ένα τρόπο ψηλό ποιοτικά . Ο άνθρωπος φέρνει τα χαρακτηριστικά του υιού εποικεί ,πολλαπλασιάζεται, καταστρέφει και καταστρέφεται , μέχρι που βρίσκει άλλο εκτελεστή ,άλλη περιοχή και επαναλαμβάνει το ίδιο πράγμα. Ίσως αυτή να είναι η φύση του και ελάχιστοι να κάνουν τη διαφορά από τον κακοήθη στον καλοήθη όγκο. Αυτό μπορεί να είναι ο άνθρωπος. Δεν ξέρω να σου πως ακριβώς, έχω και εγώ περισσότερα ερωτηματικά από ότι απαντήσεις για αυτό το δουλεύω μέσα από τους ρόλους μου.

Εσείς νιώσατε ποτέ ότι χάνετε τη δουλειά σας , την εξουσία σας στη δουλειά ή κάπου αλλού;

Πάντα νιώθεις την έλλειψη όταν χάνεις κάτι που κρατούσες καιρό στα χέρια σου. Έρχεται ξαφνικά ένας πανικός, νιώθεις ότι έχεις αποτύχει, μπαίνεις σε ένα αρνητικό πεδίο, ίσως γιατί υπάρχει έλλειψη αυτογνωσίας και έλλειψη μετριοπαθούς στάσης ζωής. Πρέπει να υπάρχει μια πιο απαθής στάσης ζωής ,όπως το ορίζουν οι μοναχοί, (δηλαδή ούτε να χαίρεσαι πολύ με τις χαρές, ούτε να στενοχωριέσαι πολύ με τις λύπες, να κρατάς ένα μέτρο ) αλλά δυστυχώς κάποιοι κάποτε ξεχνιόμαστε . Λέει ο Ριχάρδος στο έργο « η δυστυχία κάθεται πιο βαριά εκεί που νιώθει ότι δεν βαστάει αυτός που την σηκώνει». Πρέπει λοιπόν να είσαι έτοιμος να σηκώσεις την έλλειψη και την αποτυχία .

Αν δεν υπάρχει αυτό το μέτρο μπορεί να οδηγηθούμε στην παράνοια;

Μπορεί

Ποια άλλη φράση του κειμένου σας έχει μείνει;

Είναι γεμάτο το κείμενο από σπουδαίες φράσεις

Υπάρχει όμως μια φράση που αν και κάποιοι την βρίσκουν απαισιόδοξοι, εγώ τη βρίσκω πολύ φωτεινή «όμως ότι και αν είναι μήτε εγώ μήτε κανένας άνθρωπος δεν θα είναι ευχαριστημένος από τίποτε ώσπου να πεθάνει και να δει πως τίποτα δεν είναι» .Μια φράση για την ματαιότητα της ζωής , για αυτό τον μάταιο αγώνα του ανθρώπου με όλο το κομμάτι το εξουσιαστικό του το κτητικό του , γιατί στο τέλος θα πάρεις μόνο δυο τετραγωνικά μέτρα γης . Αν και κανένας δεν γύρισε ποτέ να μας το πει, η μόνη μας κληρονομιά και παρακαταθήκη είναι η ψυχή. Συνειδητοποιείς ότι τελικά δεν είσαι τίποτα από αυτά που έχεις πάρει, τίποτα από αυτά που έχεις κατακτήσει .

Ο βασιλιάς χάνει τον θρόνο από τον ξάδερφο του, αυτό κάνει πιο δύσκολη την ήττα;

Συνήθως οι βασιλείς χάνανε από συγγενή αφού η διαδοχή θα γινόταν από κάποιο συγγενή . Οπότε αυτό δεν πιστεύω πως βαραίνει το ζύγι της ήττας του αυτό

Θα λέγατε είναι ένα διαχρονικό έργο;

Όλα τα κλασικά έργα έχουν μια διαχρονικότητα γιατί πραγματεύονται μεγάλα ζητήματα του ανθρώπου, υπαρξιακά και κοινωνικά, γι’αυτό άλλωστε ονομάζονται και κλασικά άλλωστε γιατί είναι πάντα επίκαιρα.

Ταυτότητα παράστασης:

Ριχάρδος Β΄ – Το ρέκβιεμ ενός βασιλιά

Μετάφραση: Κ. Καρθαίος
Σκηνοθ.:Μ. Καμίνσκι
Ερμηνεύουν: Τ. Νούσιας, Αλ. ΦΙλιππόπουλος. Μουσ.: Constantine. , Θέατρο Άλφα Ιδέα Διεύθυνση:Πατησίων 37 Τηλέφωνο:210 5238742, 210 5221444

ΣΗΜΕΊΩΣH : Ο Κύριος Νούσια θα υποδυθεί και τον Αστρωβ στην παράσταση ο ΘΕΙΟΣ ΒΑΝΙΑΣ του ΑΝΤΟΝ ΠΑΒΛΟΒΙΤΣ ΤΣΕΧΩΦ, σε μετάφραση και σκηνοθεσία Γιώργου Κιμούλη που θα ανέαι στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά