Τι πρέπει να ξέρεις για τον τρόπο λειτουργίας των αγωνιστών και ανταγωνιστών μυών.
Αν θέλεις να βεβαιωθείς ότι γυμνάζεις επαρκώς όλο το μυϊκό σου σύστημα, αλλά και για να προστατευτείς από πιθανούς τραυματισμούς, είναι σημαντικό να μάθεις να ξεχωρίζεις την αναλογία δύναμης των αγωνιστών-ανταγωνιστών μυών. Τι είναι αυτό, σίγουρα θα αναρωτηθείς. Γι’ αυτό συνέχισε να διαβάζεις.
Τι κάνουμε λάθος;
Στην καθημερινότητα πολλές φορές θα δούμε ανθρώπους να περπατούν σκυφτοί, με κυρτούς ώμους. Ή αδύνατα άτομα με πολύ πεταχτή κοιλιά. Ακόμα, αρκετές φορές θα δούμε στα γυμναστήρια ασκούμενους να γυμνάζουν περισσότερο τους “μυς του καθρέφτη”. Ή αθλητές, όπως είναι οι ποδοσφαιριστές, να γυμνάζουν περισσότερο τους μυς που χρησιμοποιούν περισσότερο στο άθλημά τους, χωρίς να γυμνάζουν αυτούς που κάνουν την αντίθετη κίνηση. Τα φαινόμενα αυτά είναι εν δυνάμει προβληματικές καταστάσεις του σώματος και προκύπτουν, επειδή πολλοί αγνοούν ή δεν γνωρίζουν την αναλογία δύναμης που πρέπει να έχουν οι αγωνιστές – ανταγωνιστές μύες του ανθρώπινου σώματος.
Ποιος μυς κάνει τι;
Αγωνιστής ονομάζεται ο μυς που εμπλέκεται άμεσα σε μία κίνηση. Αντίθετα, ένας μυς ο οποίος μπορεί να επιβραδύνει ή να εμποδίσει αυτή την κίνηση ονομάζεται ανταγωνιστής. Οι ανταγωνιστές μυς συμβάλλουν στη σταθεροποίηση των αρθρώσεων, αλλά και στην επιβράδυνση της κίνησης των άκρων. Ακόμα, στις τελευταίες μοίρες μιας κίνησης, ιδιαίτερα όταν αυτή είναι γρήγορη, προστατεύουν τις αρθρώσεις, τους συνδέσμους και τους χόνδρους από πολύ υψηλές επιβαρύνσεις. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια μιας ρίψης (π.χ. στη σφαιροβολία), ο τρικέφαλος ενεργεί ως αγωνιστής, εκτείνοντας τον αγκώνα, προκειμένου να επιταχυνθεί το ριπτικό όργανο. Καθώς ο αγκώνας πλησιάζει στην πλήρη έκταση, ο δικέφαλος ενεργεί ως ανταγωνιστής προκειμένου να μειώσει την ταχύτητα της έκτασης του αγκώνα. Αυτό ωφελεί στο να σταματήσει η κίνηση της άρθρωσης την κατάλληλη στιγμή, προστατεύοντάς την από πιθανό τραυματισμό.
Γιατί είναι απαραίτητη η ισορροπία;
Η ανισορροπία δύναμης αγωνιστών-ανταγωνιστών μυών, πέρα από την κακή αισθητική που προσδίδει, μπορεί να προκαλέσει πολλούς τραυματισμούς. Μελέτες δείχνουν ότι η δυσαναλογία δύναμης των μυών του θώρακα σε αντίθεση με τους μυς της πλάτης, μπορεί να επιφέρει τραυματισμούς, όπως άνω σταυρωτό σύνδρομο. Η δυσαναλογία δύναμης του τετρακεφάλου σε σχέση με τους οπίσθιους μηριαίους μυς μπορεί να βλάψει τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο. Ακόμα, οι κυρτοί ώμοι είναι ευαίσθητοι σε εξαρθρώσεις και η παραμορφωμένη σπονδυλική στήλη είναι ευαίσθητη σε κήλες των μεσοσπονδύλιων δίσκων. Τέλος, τα λανθασμένα κινητικά πρότυπα συνοδεύονται με φθορά και αδυναμία των μαλακών μορίων και των θυλακοσυνδεσμικών στοιχείων. Οι παραπάνω περιπτώσεις είναι μερικές από τις αιτίες και τα αποτελέσματα, που κατατάσσουν τη σωστή αναλογία δύναμης αγωνιστών-ανταγωνιστών στις πρώτες θέσεις στην υγεία και στην πρόληψη των τραυματισμών.
Πώς επιτυγχάνεται η εξισορρόπηση
Συνεπάγεται ότι η δύναμη των αγωνιστών-ανταγωνιστών μυών πρέπει να αξιολογείται, ώστε ανάλογα με τα αποτελέσματα, να γίνεται σωστή καθοδήγηση των προπονητικών προγραμμάτων, με στόχο τη μείωση του κινδύνου πρόκλησης τραυματισμού και την αύξηση της απόδοσης όπου αυτό απαιτείται. Η αξιολόγηση της δύναμης γίνεται παραδοσιακά είτε ισομετρικά, είτε ισοκινητικά (ομόκεντρα και έκκεντρα), είτε ισοτονικά (με τη μέθοδος της μέγιστης επανάληψης).
Σε σχέση με την αθλητική κίνηση, οι παραπάνω μέθοδοι αξιολόγησης της δύναμης παρουσιάζουν ορισμένα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Για παράδειγμα, στην ισομετρική αξιολόγηση, μειονέκτημα αποτελεί το γεγονός ότι δεν υπάρχει κίνηση, σε αντίθεση με την πλειοψηφία των αθλητικών δραστηριοτήτων, όπου πραγματοποιείται κίνηση. Αντίθετα, κατά την ισοκινητική αξιολόγηση έχουμε κίνηση του μέλους, αλλά η αδυναμία της μεθόδου έγκειται στο γεγονός ότι η ταχύτητα σε όλο το εύρος της κίνησης είναι σταθερή, χαρακτηριστικό που δεν συναντάμε στην αθλητική κίνηση.
Για να πάρετε μια ιδέα για την αναλογία δύναμης αγωνιστών-ανταγωνιστών μυών αναφέρω χαρακτηριστικα ότι η αναλογία δύναμης των κνημιαίων μυών προς τους περονιαίους είναι 1:1, το ίδιο και των καμπτήρων προς τους εκτείνοντες του αγκώνα και των καμπτήρων προς τους εκτείνοντες του ισχίου. Από την άλλη η αναλογία των καμπτήρων προς τους εκτείνοντες του γονάτου είναι 2:3. Το ίδιο και των καμπτήρων προς εκτείνοντες του ώμου.
Τι διασφαλίζει την ορθοσωμία στην άσκηση
Αξίζει να τονίσω πάντως ότι το σώμα λόγω της πλαστικότητας που παρουσιάζουν οι μύες του, έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται σε διάφορες θέσεις. Η συνειδητή λήψη της σωστή θέσης, η άσκηση με βάρη, οι σωστές διατάσεις και η καλή ψυχολογία μπορούν να εξασφαλίσουν την ορθοσωμία του ατόμου.
Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στο παρόν άρθρο μπορούν να βοηθήσουν τον αθλητή, τον προπονητή και το γενικό πληθυσμό να κατανοήσει τη σπουδαιότητα της μυϊκής ισορροπίας, όπως και να προλάβει τραυματισμούς και παθήσεις. Και φυσικά η καθοδήγηση κατά την άθληση από τους ειδικούς της φυσικής αγωγής αποδεικνύεται για τον αθλούμενο ιδιαίτερα πολύτιμη.
Πηγή : Thrive Global Greece
