Η μεγάλη οικογένεια του θεάτρου στην Κύπρο είχε χτες βράδυ (Δευτέρα 28 Μαρτίου 2022) την τιμητική της, καθώς απονεμήθηκαν, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, με λαμπρότητα τα Βραβεία Θεάτρου ΘΟΚ για το έτος 2021, σε μια τελετή που εξελίχθηκε σε γιορτή χάρη στο σκηνοθετικό μπρίο του Παναγιώτη Λάρκου, τη ζωντάνια και το κέφι του Βασίλη Χαραλάμπους, του παρουσιαστή της βραδιάς, και τις ξεχωριστές μουσικές δημιουργίες του συνθέτη Κώστα Κακογιάννη. Στο πρόσωπο του ηθοποιού Σπύρου Σταυρινίδη (ΜΕΓΑΛΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΘΟΚ), του θεατρικού συγγραφέα Αντώνη Γεωργίου (ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ) και της ηθοποιού Χριστίνας Παπαδοπούλου (ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΕΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ) τιμήθηκαν τρεις γενιές αφοσιωμένων, άξιων δημιουργών που διακρίθηκαν για τα καλλιτεχνικά τους επιτεύγματα και το παράδειγμά τους.
Τα Βραβεία Θεάτρου ΘΟΚ, η μεγαλύτερη θεσμική διάκριση για τους δημιουργούς του κυπριακού θεάτρου, μετρούν ήδη πάνω από είκοσι χρόνια ιστορίας και αποτελούν μια συμβολική όσο και ουσιαστική χειρονομία αναγνώρισης και επιβράβευσης του ταλέντου και της προσφοράς όσων υπηρετούν και προωθούν τη θεατρική τέχνη στον τόπο μας.
***
Στο χαιρετισμό του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Είναι πραγματικά με ιδιαίτερη χαρά που χαιρετίζω για ακόμη μία χρονιά την τελετή απονομής Βραβείων Θεάτρου του ΘΟΚ για το έτος 2021. […] ο Οργανισμός από τη δημιουργία του, το 1971, υπήρξε ο σταθμός ο οποίος έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη της θεατρικής πράξης και κουλτούρας στον τόπο μας. Αποτέλεσε αναντίλεκτα το βήμα να ξεδιπλώσουν το ταλέντο και τη δημιουργικότητά τους εκατοντάδες Κύπριοι ηθοποιοί και καλλιτέχνες, δίνοντας αναζωογονητική πνοή και νέα ώθηση στα θεατρικά και πολιτιστικά δρώμενα της πατρίδας μας. Μέσα από αυτή τη δράση, και αναδεικνύοντας τη σημασία της θεατρικής τέχνης ως σημαντικού παιδαγωγικού, μορφωτικού και ψυχαγωγικού μέσου, συνέβαλε την ίδια ώρα στην πνευματική καλλιέργεια των πολιτών, αλλά και στη διαφύλαξη της εθνικής πολιτιστικής μας ταυτότητας. Απτή επιβεβαίωση της πολύχρονης προσφοράς, αλλά και της προσήλωσης του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου προς την κατεύθυνση αυτή, αποτελούν, μεταξύ άλλων, το ευρύ δίκτυο συνεργειών που ανέπτυξε, οι πολυάριθμες παραγωγές και η πληθώρα άλλων δράσεων […]. Δεν χωράει αμφιβολία ότι τα μεγάλα βραβεία απονέμονται στους μεγάλους. Ο Σπύρος Σταυρινίδης, στην πέραν του μισού αιώνα παρουσία του στη θεατρική σκηνή, ξεχώρισε και καθόρισε με τις ερμηνείες του την τέχνη που ο ίδιος επέλεξε να υπηρετήσει, χαράζοντας με το δικό του πέρασμα το δρόμο για τις επόμενες γενιές ηθοποιών. Ένα δρόμο που φαίνεται να ακολουθεί ο Αντώνης Γεωργίου, μέσα από τα διαφορετικών κατευθύνσεων σπουδαία συγγραφικά δείγματα που κατέθεσε διαχρονικά, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία παραστάσεων μεστών μηνυμάτων για το κοινό, πλουτίζοντας την ποιοτική θεατρική παραγωγή στον τόπο μας. Ανάλογο δρόμο φαίνεται να ακολουθεί και η Χριστίνα Παπαδοπούλου, η οποία ως Νέα Δημιουργός της Χρονιάς πέτυχε να εντυπωσιάσει και να κερδίσει με τις υποκριτικές της ικανότητες το κοινό, σφραγίζοντας ήδη ως πολλά υποσχόμενη ηθοποιός τα θεατρικά δρώμενα του τόπου. Αγαπητοί μου Σπύρο, Χριστίνα, Αντώνη, θέλω να σας συγχαρώ θερμά […]. Τονίζω ότι η δική σας δραστηριότητα, ως και των άλλων αξιόλογων υποψηφίων, πέραν των μοναδικών στιγμών που χαρίσετε στο θεατρόφιλο κοινό, αναγνωρίζεται και ως σημαίνουσα στην προβολή και την ανάπτυξη της παιδείας και της πολιτιστικής ζωής της πατρίδας μας. Όπως δήλωσε προσφάτως ο κύριος Σταυρινίδης, “οι τέχνες, το θέατρο, ο κινηματογράφος, η λογοτεχνία είναι η συνείδηση του λαού την οποία πρέπει να καλλιεργούμε, να διαφυλάττουμε και να προβάλλουμε”».
***
Η Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΘΟΚ, Αντιγόνη Παπαφιλίππου, σημείωσε στον δικό της χαιρετισμό:
«Το θέατρο ζει και αναπνέει στο παρόν, όχι σε βιβλιοθήκες ή αρχεία», έγραψε ο μεγάλος θεατράνθρωπος Πήτερ Μπρουκ. Και είναι αλήθεια. Το βλέπουμε να συμβαίνει στην πράξη. Και το κάνουν πράξη όσοι το υπηρετούν. Πάνω στη σκηνή και πίσω από τη σκηνή. Έτσι ώστε η συμπυκνωμένη αναπαράσταση ζωής που λαμβάνει χώρα κάθε φορά εδώ πάνω να έχει νόημα, να γεννά νόημα. […] Πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για την ποιότητα του θεάτρου στη χώρα μας και τη σταθερά ανοδική του πορεία […]. Πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για τους ανθρώπους του – το σώμα και το αίμα του θεάτρου. […] Τους το οφείλουμε όλοι: πολιτεία, φορείς, θεσμικοί παράγοντες και κοινό. Για ένα θέατρο που θα εξακολουθήσει να πάλλεται ολοζώντανο, οργανικό κομμάτι της κοινωνίας, δεξαμενή ιδεών και εκκολαπτήριο καλλιεργημένων ανθρώπων και ώριμων πολιτών. Στόχος μας πρέπει να είναι ό,τι καλό και άξιο μας παραδόθηκε να το κάνουμε ακόμα καλύτερο. Και να το παραδώσουμε με τη σειρά μας σε αυτούς που θα το πάνε παρακάτω. O ΘΟΚ έχει συμπληρώσει ήδη πενήντα χρόνια παρουσίας. Ως θεματοφύλακας αξιών και φορέας πολιτισμού, συνέβαλε τα μέγιστα ώστε η θεατρική τέχνη να αποκτήσει τη θέση που της αξίζει στον τόπο μας. […] μπορεί για πολλούς το αγαθό του πολιτισμού να είναι προστατευμένο –και είναι, σε γενικές γραμμές–, ωστόσο δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να θεωρείται και δεδομένο. Γιατί όσο εύκολο είναι να κατέβει ο πήχης των προσδοκιών, άλλο τόσο δύσκολο είναι να διατηρηθεί ψηλά. Χρειάζεται διαρκής προσπάθεια, συντονισμένες και στοχευμένες κινήσεις, ώστε αυτό το πολύτιμο αγαθό να μην πάψει να αποτελεί μία ακόμα προτεραιότητα ανάμεσα σε τόσες άλλες. Δεν είναι πολυτέλεια. Είναι αναγκαιότητα. Είμαστε σίγουροι ότι το Υφυπουργείο Πολιτισμού, πρωτοβουλία σας, κύριε Πρόεδρε, την οποία χαιρετίζουμε θερμά και στηρίζουμε ανεπιφύλακτα, θα αγκαλιάσει και θα δώσει ώθηση στον πολιτισμό, τις τέχνες και την κοινωνία. Είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός».
***
Την τελετή παρακολούθησαν και χειροκρότησαν με ενθουσιασμό εκλεκτοί καλεσμένοι, πολιτικοί, καλλιτέχνες, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, εκπρόσωποι των ΜΜΕ και φίλοι του ΘΟΚ, μεταξύ των οποίων: ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου, ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασίας Πολιτών Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, ο Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Πρόδρομος Προδρόμου, οι Βουλευτές Δημήτρης Δημητρίου, Άριστος Δαμιανού, Χρίστος Χριστόφιας, Αλέκος Τρυφωνίδης, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Μάριος Πελεκάνος, ο Υφυπουργός παρά τω Προέδρω Κυριάκος Κούσιος, η Επίτροπος Περιβάλλοντος Κλέλια Βασιλείου, ο Επίτροπος του Πολίτη Παναγιώτης Σεντώνας, ο Πρόεδρος του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου Μιχάλης Μιχαήλ, η Β΄ Αντιπρόεδρος της ΕΔΕΚ Έλενα Περικλέους, ο Πρόεδρος της Ένωσης Ηθοποιών Κύπρου Ανδρέας Τσέλεπος, η Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΘΟΚ Αντιγόνη Παπαφιλίππου, η Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του ΘΟΚ Φλωρεντία Σάββα και τα Μέλη Χριστίνα Μυλωνά Παρπαρίνου, Ευανθία Σάββα, Θεοδώρα Σάββα, Χρυσαίμιλη Ψηλογένη, και ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΘΟΚ Σάββας Κυριακίδης.
Τελετή απονομής
Μεγάλο Βραβείο ΘΟΚ
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης απένειμε το Μεγάλο Βραβείο ΘΟΚ στον Σπύρο Σταυρινίδη.
Σκεπτικό Βράβευσης
Για να καταλάβει κανείς από τι στόφα ηθοποιού είναι φτιαγμένος ο Σπύρος Σταυρινίδης αρκούν μοναχά μερικές λέξεις από μια συνέντευξή του: «Οι πληγές του πολέμου ήταν ακόμη νωπές όταν ανεβάσαμε τις Ικέτιδες, το ’78. Εγώ, όταν κατατάχτηκα, μ’ έβαλαν να φυλάω ένα νοσοκομείο. Στρατιώτες έμπαιναν, έφερναν τραυματίες, έφευγαν. Θυμάμαι 6-7 ξαπλωμένους απ’ έξω να αφηγούνται εμπειρίες. Ένας έλεγε ότι ήταν από την Κερύνεια κι ότι περνώντας από το Πέλλαπαϊς έβλεπε παντού διάσπαρτα πτώματα. Μιλούσε μηχανικά. Περιέγραφε με άδειο βλέμμα και ένα αλλοπαρμένο ύφος, λες και ήταν σε κατάσταση τρανς. Ήταν συγκλονισμένοι και οι λέξεις έβγαιναν με κόμπο από το στόμα τους. Αυτούς αναλογίστηκα, όταν δούλεψα τον ρόλο του Αγγελιοφόρου. Δεν μπούκαρα στη σκηνή θριαμβευτικά να διηγηθώ τη μάχη. Εισήλθα σαν τσακισμένος από τον πόλεμο, με πλήρη συνείδηση ότι δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι, παρά μόνο σκοτωμοί».
Ήταν ο πρώτος σημαντικός σταθμός, μια στιγμή με τεράστιο αντίκτυπο που στο μέλλον αποτέλεσε έναν νέο τρόπο διδασκαλίας για νέους ηθοποιούς, η απαρχή μιας σπουδαίας πορείας ενός αδιάλειπτα ενεργού ηθοποιού, που μας χάρισε σημαντικές σκηνικές ερμηνείες, με πιο πρόσφατη την υποβλητική παρουσία του στον καναπέ της παράστασης Θαμμένο Παιδί σε σκηνοθεσία της Αθηνάς Κάσιου. Έχουν προηγηθεί Το γατάνιν, Αλχημιστής, Χορεύοντας στη Λουνάσα, Όνειρο Θερινής Νυκτός, Θείος Βάνιας, Ντα, Λυσιστράτη, Μάνα Κουράγιο, Αινιγματικές παραλλαγές, Βάτραχοι, Μήδεια, Ένας αριθμός και τόσες άλλες παραγωγές του κλασικού και σύγχρονου ρεπερτορίου και του αρχαίου δράματος που άφησαν εποχή σε Κύπρο, Ελλάδα και εξωτερικό.
Μετά από 55 χρόνια επί σκηνής, λοιπόν, το βραβείο αυτό δεν είναι παρά μια ελάχιστη οφειλόμενη τιμή για τη συνολική και συνεχή προσφορά του στο θέατρο της Κύπρου. Ως επιστέγασμα εκείνης της φράσης που του είπε κάποτε, στα νιάτα του, ο Κάρολος Κουν, η οποία πιθανότατα να ηχεί και πάλι (απόψε) στ’ αυτιά του: «Τα κατάφερες, λοιπόν, ε;».
Βραβείο Δημιουργού της Χρονιάς
Ο Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Πρόδρομος Προδρόμου απένειμε το Βραβείο Δημιουργού της Χρονιάς στον Αντώνη Γεωργίου.
Σκεπτικό Βράβευσης
Ο Αντώνης Γεωργίου, ένας από τους σημαντικότερους Κύπριους συγγραφείς του 21ου αιώνα, εμφανίστηκε στο θέατρο το 2005 με το Αγαπημένο μου πλυντήριο. Έκτοτε έχουν παρασταθεί άλλα οκτώ θεατρικά του. Στο έργο Σε κρίσιμη κατάσταση, που ανέβηκε από τη Νέα Σκηνή ΘΟΚ σε σκηνοθεσία Αιμίλιου Χαραλαμπίδη, ο Γεωργίου ανατέμνει τη σύγχρονη κυπριακή κοινωνία, αποτυπώνοντας με τόλμη αλλά και τρυφερότητα τις προσωπικές ιστορίες των ηρώων του. Συνυφαίνοντας επιδέξια τη σκηνική χωροταξία και δράση με την οργανική χρήση της κυπριακής, η πλοκή διαδραματίζεται στη μεθόριο ιδιωτικού και δημόσιου βίου, σκιαγραφώντας ανοίκεια δεσμά ανάμεσα σε οικείους χαρακτήρες. Τα δραματικά πρόσωπα φωτίζονται μέσα από ανάγκες και ελλείμματα, υπό το βλέμμα ενός οξυδερκούς παρατηρητή που υπαινίσσεται ότι, όσο αντίθετες κι αν φαίνονται οι δράσεις των ανθρώπων, δεν είναι ποτέ ασυμβίβαστες. Η γραφή του εκθέτει σπαρακτικά την αναμέτρηση των ηρώων με την απειλή του θανάτου, ενεργοποιώντας κατ’ αντίστιξη τη σημειολογική λειτουργία των ερωτικών σκηνών. Καρπός συγγραφικής ωριμότητας και βαθιά πολιτικό στον πυρήνα του, το έργο του Αντώνη Γεωργίου διατυπώνει δεινά ερωτήματα, που επιτελούνται τελετουργικά μέσα στη δημόσια σφαίρα της θεατρικής σκηνής.
Βραβείο Νέου Δημιουργού της Χρονιάς
Η Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου ΘΟΚ Αντιγόνη Παπαφιλίππου απένειμε το Βραβείο Νέου Δημιουργού της Χρονιάς στη Χριστίνα Παπαδοπουλου.
Σκεπτικό Βράβευσης
Μια πολλά υποσχόμενη ηθοποιός της γενιάς της που άφησε το δικό της ξεχωριστό αποτύπωμα κατά την περσινή θεατρική χρονιά. Διακρίθηκε για την ερμηνευτική της ορμή, την πλούσια υποκριτική της γκάμα και την εργατικότητά της, εντυπωσίασε με τις φωνητικές της δυνατότητες, ενώ ανταποκρίθηκε με θαυμαστή ευελιξία σε ποικίλες προκλήσεις.
Στην καλοκαιρινή παραγωγή του ΘΟΚ Εσμέ του Σπύρου Περεσιάδη, σε σκηνοθεσία Μαρίνας Βρόντη, προσέφερε μια ερμηνεία θαυμαστής ωριμότητας στηριζόμενη στο μέτρο και στο φυσικό της νεύρο. Ανέδειξε τις πολλαπλές όψεις της κεντρικής ηρωίδας, γεφύρωσε την Ιστορία με το μύθο, το ρομάντζο και τους ηρωικούς τόνους, πότε με γήινο παλμό και πότε με υπερβατική φόρτιση, διατηρώντας επιδέξια τη ρυθμική μουσικότητα του ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου.
Στην ανεξάρτητη παραγωγή STILL! Ένα άγαλμα που γύρισε τον κόσμο του Σταύρου Σταύρου, σε σκηνοθεσία Κώστα Σιλβέστρου, η ηθοποιός αποτύπωσε με τρόπο εναργή το βίωμα ενός κοριτσιού ακροβατώντας μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, με λεπταισθησία και σωματική πλαστικότητα. Χάρη στην ποικιλία και την ποιότητα των εκφραστικών της μέσων, έδωσε σχήμα, μορφή και περιεχόμενο στην επινοημένη γλώσσα του έργου, υψώνοντάς τη σε μία οικεία ιδιόλεκτο πανανθρώπινων αξιών.
Συντελεστές τελετής
Κείμενο/Σκηνοθεσία: Παναγιώτης Λάρκου
Παρουσίαση: Βασίλης Χαραλάμπους
Μουσική: Κώστας Κακογιάννης
Στίχοι τραγουδιών: Πάμπος Κουζάλης
Επί σκηνής:
Κώστας Κακογιάννης πιάνο, πνευστά, βιολί και φωνητικά
Τζόναθαν Μπετίτο κρουστά και φωνητικά
Χαράλαμπος Παντελή λαούτο και φωνητικά
Πάμπος Κουζάλης κρουστά και φωνητικά
Γεωργία Νεοκλέους τραγούδι
Μοντάζ/Επεξεργασία εικόνας/Γραφικά οθόνης: Ευκλείδης Παπαδόπουλος
Σχεδιασμός φωτισμών: Σταύρος Τάρταρης
Ηχοληψία: Νικόλας Προκοπίου
Φωτισμοί: Αρτέμης Χούτρης
Χειρισμός προτζέκτορα: Γιάγκος Χατζηγιάννης
Γραφικά: Κατερίνα Τσεβά
Εκφώνηση: Κώστας Κωνσταντίνου
Συντονισμός/Οργάνωση: Μαρία Ευσταθίου, Άνδρη Διαμαντίδου
Βίντεο 50 χρόνων «Οι άνθρωποι του ΘΟΚ»: παραγωγή ΘΟΚ, εκτέλεση παραγωγής ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ Films, σκηνοθεσία-μοντάζ Ευκλείδης Παπαδόπουλος, διεύθυνση φωτογραφίας-κινηματογράφηση Έκτορας Παπαγεωργίου, κείμενα Γιώργος Σαββινίδης, εκφώνηση Ερμίνα Κυριαζή
Την τελετή κάλυψε σε απευθείας μετάδοση το ΡΙΚ 2.
Η Κριτική Επιτροπή των Βραβείων Θεάτρου ΘΟΚ για το έτος 2021
Πρόεδρος
Αντιγόνη Παπαφιλίππου, Πρόεδρος ΔΣ ΘΟΚ
Μέλη
Κόριννα Αβρααμίδου, Σκηνοθέτις Κινηματογράφου & Τηλεόρασης
Κυριακή Αργυρού, Θεατρολόγος ΘΟΚ
Δέσποινα Πυρκεττή, Μεταφράστρια
Θανάσης Φωτίου, Δημοσιογράφος
Επισυνάπτονται
Χαιρετισμός του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας
Χαιρετισμός της Προέδρου του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου
Φωτογραφίες: Χρίστος Παναγίδης
