Αυτοέλεγχος είναι η ικανότητα να ρυθμίζουμε και να μεταβάλλουμε τις αποκρίσεις μας ώστε να αποφεύγουμε ανεπιθύμητες συμπεριφορές, να αυξάνουμε τις επιθυμητές και να επιτυγχάνουμε μακροπρόθεσμους στόχους. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η απόκτηση αυτοελέγχου αποδεικνύεται σημαντική για την υγεία και την ψυχική μας ευεξία.
Συνηθισμένοι στόχοι όπως η απώλεια βάρους, η συχνή άσκηση, η υγιεινή διατροφή, η μη αναβλητικότητα, η αποφυγή παλιών συνηθειών και η αποταμίευση είναι κάποιοι μόνο από τους στόχους για τους οποίους οι άνθρωποι πιστεύουν ότι απαιτείται αυτοέλεγχος.
Τι είναι ακριβώς ο αυτοέλεγχος;
Χρησιμοποιούνται πολλοί ορισμοί για τον αυτοέλεγχο, που περιλαμβάνουν την πειθαρχία, την αποφασιστικότητα, τη δύναμη της θέλησης, τη δύναμη ψυχής, το σθένος. Οι ψυχολόγοι τον ορίζουν ως ακολούθως:
– Η ικανότητα να ελέγχουμε τη συμπεριφορά μας ώστε να αποφύγουμε πειρασμούς και να πετύχουμε στόχους
– Η ικανότητα να καθυστερούμε την ικανοποίηση και να αντιστεκόμαστε σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές ή παρορμήσεις
– Ένας περιορισμένος πόρος που μπορεί να εξαντληθεί.
Ποια είναι η σημασία του;
Πόσο σημαντικός είναι ο αυτοέλεγχος στην καθημερινότητά μας; Μία μελέτη που διεξήχθη από την Αμερικάνικη Ψυχολογική Εταιρεία βρήκε ότι το 27% των ερωτηθέντων αναγνώρισε την έλλειψη δύναμης της θέλησης ως τον πρωταρχικό λόγο που αδυνατούν να πετύχουν τους στόχους τους.
Είτε ο στόχος σας είναι να χάσετε βάρος, να πάρετε το πτυχίο, είτε να σταματήσετε το κάπνισμα, είναι εύκολο να πιστέψετε ότι η επίτευξη ενός στόχου είναι απλώς ένα ζήτημα ελέγχου της συμπεριφοράς μας. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι ο αυτοέλεγχος είναι κάτι που και μπορεί να μαθευτεί, αλλά και να ενδυναμωθεί. Οι ερευνητές έχουν επίσης αναγνωρίσει μια σειρά από διαφορετικούς παράγοντες και στρατηγικές που μπορούν να μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε τον αυτοέλεγχό μας.
Σε ένα πείραμα, οι μαθητές που επέδειξαν μεγαλύτερη αυτοπειθαρχία είχαν καλύτερους βαθμούς, υψηλότερο σκορ σε τεστ και ήταν πιθανότερο να φοιτήσουν σε ένα πανεπιστημιακό τμήμα με κύρος και αντίκρισμα στην αγορά εργασίας. Η μελέτη επίσης βρήκε πως όσον αφορά στην ακαδημαϊκή επιτυχία, ο αυτοέλεγχος ήταν ένας σημαντικότερος παράγοντας σε σύγκριση με το σκορ σε τεστ IQ.
Τα οφέλη όμως του αυτοελέγχου δεν περιορίζονται στην ακαδημαϊκή επίδοση. Μία μακροχρόνια έρευνα πάνω στην υγεία βρήκε ότι οι συμμετέχοντες που είχαν υψηλότερα επίπεδα αυτοελέγχου κατά την παιδική ηλικία συνέχιζαν να παρουσιάζουν καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία στην ενήλικη ζωή.
Στρατηγικές που θα μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε τον αυτοέλεγχο
Αποφυγή των πειρασμών
Είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος να εκμεταλλευτούμε τον διαθέσιμο αυτοέλεγχό μας. Η αποφυγή πειρασμών διασφαλίζει ότι δεν εξαντλούμε τους πόρους μας πριν να είναι απαραίτητο. Είτε είναι η επιθυμία μας να φάμε, να πιούμε, να ξοδέψουμε ή να αφεθούμε σε κάποια ανεπιθύμητη συμπεριφορά, ένας τρόπος να αποφύγουμε τον πειρασμό είναι να βρούμε έναν υγιεινό περισπασμό. Μπορούμε να βγούμε έξω, να καλέσουμε έναν φίλο, να ασχοληθούμε με κάτι που μας αρέσει όπως το διάβασμα και που θα στρέψει αλλού την προσοχή μας.
Προγραμματισμός – Οργάνωση
Σκεφτείτε πιθανές καταστάσεις που μπορεί να σας αποσυντονίσουν. Αν έρθετε αντιμέτωποι με έναν πειρασμό, ποια είναι τα βήματα που θα ακολουθήσετε για να αποφύγετε την παγίδα; Οι ειδικοί έχουν βρει ότι η οργάνωση και ο προγραμματισμός μπορεί να βελτιώσει τη δύναμη της θέλησης ακόμα και σε καταστάσεις όπου οι άνθρωποι έχουν βιώσει τις επιδράσεις της εξάντλησης του εγώ.
Για παράδειγμα, αν γνωρίζετε ότι δυσκολεύεστε να μείνετε μακριά από τα ανθυγιεινά σνακ του απογεύματος, μπορεί να καταναλώσετε ένα καλά ισορροπημένο μεσημεριανό που θα είναι γεμάτο φυτικές ίνες, πρωτεΐνη και δημητριακά ώστε να σας κρατήσει χορτασμένους.
Εξάσκηση της εφαρμογής του αυτοελέγχου
Ακόμα κι αν ο έλεγχός σας έχει υποστεί πλήγμα και έχει εξαντληθεί βραχυπρόθεσμα, η εξάσκηση συμπεριφορών που απαιτούν αυτοέλεγχο αναγκαστικά θα βελτιώσει με τον καιρό τη δύναμη της θέλησης. Σκεφτείτε τον αυτοέλεγχο ως έναν μυ. Αν και η σκληρή δουλειά μπορεί να κουράσει βραχυπρόθεσμα τον μυ σας, αυτός θα δυναμώσει με τον καιρό όσο συνεχίζετε να τον χρησιμοποιείτε.
Συγκέντρωση σε έναν στόχο τη φορά
Οι πολλοί στόχοι μαζεμένοι είναι συνήθως η πιο αναποτελεσματική στρατηγική. Η εξάντληση της δύναμης της θέλησης σε ένα ζήτημα θα μειώσει τον αυτοέλεγχο και στους άλλους στόχους. Είναι καλύτερο να επιλέξετε έναν και μόνο στόχο και να διοχετεύσετε εκεί την ενέργειά σας.
Αφού μετατρέψετε τις απαραίτητες συμπεριφορές σε συνήθειες για να πετύχετε έναν στόχο, δεν θα χρειάζεστε πια συνειδητή προσπάθεια για τις διατηρήσετε. Στη συνέχεια, θα μπορέσετε να χρησιμοποιήσετε τους πόρους σας για την επίτευξη άλλων στόχων.
Υπενθύμιση των συνεπειών
Όπως ακριβώς ο αυτοέλεγχος μπορεί να σας βοηθήσει να πετύχετε τους στόχους σας και να βελτιώσετε την σωματική και ψυχική σας υγεία, η έλλειψή του μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα στην αυτοπεποίθησή σας, στην εκπαίδευση, στην καριέρα, στα οικονομικά, στις σχέσεις και στη γενική σας υγεία και ευεξία. Αν υπενθυμίζετε στον εαυτό σας αυτές τις συνέπειες, θα μπορείτε να διατηρείτε τα κίνητρά σας και να ελέγχετε τον αυτοέλεγχό σας.
Πηγή: Με πληροφορίες από verywellmind.com
