Η σειρά διαδικτυακών διαλέξεων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου «Μίλα μου Ιστορικά» εμπλουτίζεται με το νέο επεισόδιο-διάλεξη του Δρος Χαράλαμπου Α. Αλεξάνδρου, διδάκτορα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, με θέμα «Η συμβολή της 187 Μοίρας Πεδινού Πυροβολικού στη Μάχη της ΕΛΔΥΚ». Η διάλεξη παρουσιάζεται από την Παρασκευή 12 Αυγούστου.
Θεματική Διάλεξης:
H 187 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού της Εθνικής Φρουράς, αποτελούσε την ισχυρότερη Μοίρα Πυροβολικού. Διέθετε δώδεκα πυροβόλα διαμετρήματος 100 χιλιοστών με μέγιστο βεληνεκές περίπου 21 χιλιόμετρα. Στην Α’ φάση του πολέμου, η Μοίρα δεν τάχθηκε στον προβλεπόμενο χώρο τάξης εξ’ αιτίας της λανθασμένης απόφασης του ΓΕΕΦ να δώσει προτεραιότητα στη διάσπαση του θύλακα Αγίρτας παρά στο προγεφύρωμα στην Κερύνεια. Εξ άλλου η αποστολή της 187 ΜΠΠ προνοούσε Γενική Υποστήριξη της ΙΙΙ ΑΤΔ (Λευκωσία-Κερύνεια).
Στις 20 Ιουλίου 1974 όμως, αντί να ξεκινήσει να εκτελεί βολές εναντίον της ακτής απόβασης, διατάχθηκε να υποστηρίξει την προσπάθεια της ΕΛΔΥΚ για εκπόρθηση του τουρκοκυπριακού θύλακα Λευκωσίας-Αγίρτας και να εκτελέσει βολές εντός του θύλακα προκαλώντας καταστροφή οχυρωματικών έργων. Οι βολές ήταν αποτελεσματικές, αλλά εναντίον της συγκεκριμένης περιοχής εκτελούσαν ήδη βολές άλλα 26 πυροβόλα. Εναντίον της ακτής απόβασης εκτελέστηκαν μόνο μερικές βολές. Σημαντική ήταν η συμβολή της 187 ΜΠΠ στην προσπάθεια απόκρουσης της τουρκικής επίθεσης εναντίον της ΕΛΔΥΚ στη Β’ φάση της εισβολής.
Δύο παρατηρητές της Μονάδας βρίσκονταν εντός του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ και έδιναν στόχους στο Κέντρο Διεύθυνσης Πυρός. Το βάρος των βολών δόθηκε στην πλευρά που αμυνόταν ο Λόχος διοίκησης της Δύναμης όπου και εκδηλώθηκε η τουρκική ενέργεια. Οι βολές της 187 ΜΠΠ αποδιοργάνωναν την τουρκική επίθεση, απωθούσαν τα τουρκικά άρματα και προκαλούσαν απώλειες. Παρά την έντονη δράση της Μοίρας, αφήνονται εκ των υστέρων αιχμές εναντίον του προσωπικού, ότι δεν υποστήριξε επαρκώς τους μαχητές της ΕΛΔΥΚ.
Η ομιλία θα επικεντρωθεί στο συγκεκριμένο ζήτημα παρέχοντας στοιχεία από αρχειακές πηγές και μαρτυρίες για να αποκαλύψει τι τελικά συνέβηκε με τις βολές της 187 ΜΠΠ, στις 16 Αυγούστου, όταν οι λιγοστοί ΕΛΔΥΚάριοι που παρέμειναν στο στρατόπεδο της Δύναμης, έδιναν τον υπέρ πάντων αγώνα.
Το κείμενο αποτελεί συντετμημένο απόσπασμα από το υπό έκδοση βιβλίο για τη δράση των Μονάδων Πυροβολικού το καλοκαίρι του 1974.
Σύντομο βιογραφικό του ομιλητή:
Ο Χαράλαμπος Α. Αλεξάνδρου είναι διδάκτωρ Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Έχει εργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα και ως μέλος της Επιστημονικής Ομάδας του Πανεπιστημίου Κύπρου για τον «Φάκελο της Κύπρου». Έχει διδάξει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου ως Ειδικός Επιστήμονας Διδασκαλίας.
Επιπλέον είναι Πρόεδρος της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας Κύπρου και Πρόεδρος του Ιδρύματος Απελευθερωτικού Αγώνα ΕΟΚΑ. Έχει επιμεληθεί και εκδώσει δύο τόμους με πηγές για τον αγώνα της ΕΟΚΑ: «Ο κυπριακός αγώνας 1955-1959 με την πένα των γελοιογράφων των βρετανικών εφημερίδων Manchester Guardian και DailyMirror» και «Κυπριακοί Απόηχοι, Λονδίνο 1955-1959». Συνεργάστηκε με το Κρατικό Αρχείο Κύπρου για την έκδοση «Προπαγάνδα-Αντιπροπαγάνδα, Απελευθερωτικός Αγώνας 1955-1959». Υπήρξε ο επιμελητής του Α’ τόμου του «Αρχείου Τάσσου Παπαδόπουλου (1934-1974)». Το 2019 εξέδωσε τη μονογραφία «361 Τάγμα Πεζικού, Χρονικό Προάσπισης Προδομένης Πατρίδας» ενώ βρίσκεται υπό έκδοση η μονογραφία «Η δράση των Μονάδων Πυροβολικού το καλοκαίρι του του 1974». Εμπλέκεται σε ερευνητικά προγράμματα για το 281 Τάγμα Πεζικού, το 226 Τάγμα Πεζικού, το 251 Τάγμα Πεζικού και για τα βιώματα των αιχμαλώτων πολέμου.
