Κοινωνικές και Ψυχολογικές Ανάγκες Οροθετικών Γυναικών στην Κύπρο


Τα προβλήματα και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες με HIV στην Κύπρο στο επίκεντρο σχετικής έρευνας που παρουσιάστηκε στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας

Το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η κοινότητα οροθετικών γυναικών στην Κύπρο δεν είναι η ίδια η λοίμωξη, αλλά η πρόσβαση σε υποστηρικτικές υπηρεσίες που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής τους. Αυτό ήταν το κύριο συμπέρασμα σχετικής έρευνας που διενήργησε η εταιρεία IMR, για λογαριασμό του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, του Κέντρου Υποστήριξης Ανθρώπων Που Ζουν με HIV/AIDS (Κ.Υ.Φ.Α.) και του οργανισμού HIV/AIDS Terrence Higgins Trust του Ηνωμένου Βασιλείου, σχετικά με την κατάσταση διαβίωσης γυναικών φορέων του ιού HIV στην Κύπρο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η παρουσίαση των αποτελεσμάτων της Παγκύπριας Έρευνας για τις Κοινωνικές και Ψυχολογικές Ανάγκες των Οροθετικών Γυναικών στην Κύπρο τελούσε υπό την αιγίδα της Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου Υγείας, Δρ. Χριστίνας Γιαννάκη.

Κατά τον χαιρετισμό της στην εκδήλωση, η Δρ. Γιαννάκη τόνισε ότι η έρευνα αυτή κρίνεται πολύ σημαντική, «αφού μέσα από τα αποτελέσματα της συνδράμει στην καλύτερη κατανόηση και σχεδιασμό αποτελεσματικών και προσαρμοσμένων παρεμβάσεων για σωστή ενημέρωση, πρόληψη, διασύνδεση με υπηρεσίες εξειδικευμένης φροντίδας και κοινωνική στήριξη».

Συνεχίζοντας, σημείωσε: «Ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό HIV κατά τη διάρκεια απροφύλακτης σεξουαλικής επαφής υπολογίζεται ότι είναι δύο με τέσσερις φορές μεγαλύτερος για τις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες, ενώ ταυτόχρονα οι γυναίκες που ζουν με τον ιό βιώνουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό το στίγμα, τις διακρίσεις και τον κοινωνικό αποκλεισμό, κάτι που δρα ανασταλτικά στην αναζήτηση της αναγκαίας εξειδικευμένης φροντίδας και ψυχολογικής στήριξης, με πολυδιάστατες επιπτώσεις στην υγεία και την ευημερία τους».

Η Δρ. Γιαννάκη επισήμανε επιπλέον πως σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν περισσότερες γυναίκες απ’ ότι άνδρες που ζουν με τον ιό HIV. Παρόλα αυτά, στην Ευρώπη διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο δύο φορές περισσότεροι άνδρες απ’ ότι γυναίκες. Στην Κύπρο, πρόσθεσε, οι γυναίκες αποτελούν το 26% του αριθμού των περιστατικών που καταγράφηκαν από την αρχή της επιδημίας, με τον συνολικό αριθμό τους να ανέρχεται σε 314. Από αυτές, 65 είναι Κύπριες και 249 αλλοδαπές.

Κατά την παρουσίαση των σχετικών αποτελεσμάτων, από τον Καθηγητή Κωνσταντίνο Ν. Φελλά, Αντιπρύτανη Έρευνας και Ακαδημαϊκού Προσωπικού του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, αναφέρθηκε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι δεν έχουν λάβει στήριξη σε διάφορες πτυχές της ζωής τους μετά τη διάγνωση, όπως η διαχείριση της ψυχικής και σωματικής τους υγείας, ο σεξουαλικός τους προσανατολισμός, η αντιμετώπιση των κοινωνικών διακρίσεων και άλλες. Το 63% απάντησε μάλιστα ότι πιστεύει πως αντιμετωπίζει προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, άγχος, αϋπνία κα ανασφάλεια, ενώ ποσοστό ύψους 48% έχει απαντήσει ότι έχει βιώσει κάποια μορφή βίας ή κακοποίησης. Από αυτές, ποσοστό 42% κρίνει ότι η ψυχική τους υγεία και οι κοινωνικές διακρίσεις εναντίον τους είναι δύο τομείς στους οποίους θα επιθυμούσαν περαιτέρω στήριξη με απώτερο σκοπό την ενδυνάμωση της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης τους.

Σε γενικές γραμμές, ποσοστό ύψους 68% των συμμετεχουσών αξιολογεί την ποιότητα ζωής του ως καλή ή πολύ καλή, ενώ ποσοστό 31% ως υποφερτή ή και χαμηλή, χωρίς να γίνεται ωστόσο γνωστό σε τι ποσοστό έχουν κάνει γνωστό στον περίγυρό τους ότι είναι φορείς HIV/AIDS (γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα ζωής τους). Ποσοστό ύψους 29% θεωρεί ότι η ποιότητα ζωής του έχει χειροτερέψει από τη διάγνωση κι έπειτα, 37% ότι έχει παραμείνει στα ίδια επίπεδα και 32% ότι έχει καλυτερέψει.

Σχολιάζοντας τα σχετικά ευρήματα, ο Καθηγητής Φελλάς σημείωσε ότι η λοίμωξη από αυτό τον ιό αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα δημόσιας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο με ευρύτατες κοινωνικές, πολιτισμικές, οικονομικές και ηθικές προεκτάσεις. «Το κυριότερο πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι η αρνητική στάση της κοινωνίας απέναντι στους ανθρώπους αυτούς. Το πρόβλημα μας είναι ο κοινωνικός στιγματισμός που αντιμετωπίζουν οι οροθετικές γυναίκες στην Κύπρο του σήμερα», υπέδειξε ο Καθηγητής Φελλάς.

Σχετικά με το δείγμα της έρευνας

Στην έρευνα συμμετείχαν 55 γυναίκες, με το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής να αφορά οροθετικές ηλικίας 50-64χρόνων. Από αυτές, το 71% ήταν Κύπριες, το 8% από τη Ρουμανία, και το 5% από την Ελλάδα. Το μεγαλύτερο ποσοστό (29%) διαμένει στη Λάρνακα, το 26% στη Λεμεσό, το 24% στη Λευκωσία, το 13% στην Πάφο, και στην Αμμόχωστο το 8%. Ποσοστό 45% είναι γονέας ή κηδεμόνας και 39% είναι παντρεμένες ή σε σταθερή σχέση. Ποσοστό 8% έκανε χρήση ναρκωτικών ουσιών/ οινόπνευμα, ενώ 3% έχει δηλώσει πως έχει εργαστεί στη βιομηχανία του σεξ. Το 27% δήλωσε πως πάσχει από διαβήτη, ενώ το ίδιο ποσοστό δήλωσε πως έχει πρόβλημα στα οστά και τις αρθρώσεις. Το 13% δήλωσε πως αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα, το 89% επισήμανε πως είναι ετερόφυλες, το 5% αμφισεξουαλικές και 3% τρανσέξουαλ. Σημειώνεται πως το 29% έχει διαγνωσθεί με τον ιό του HIV εδώ και 20 χρόνια, ενώ η σχετική διάγνωση έγινε κατά 95% στην Κύπρο.