Πόλεμος ΑΚΝ(Αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσος), το τρίπτυχο της άμυνας στην πρώτη γραμμή της μάχης!
Η αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσος (ΑΚΝ) είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ομάδα καρδιαγγειακών παθήσεων που προκαλούνται από τη συσσώρευση λιπιδίων στην εσωτερική επιφάνεια των αρτηριών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΑΚΝ είναι ένας σημαντικός παράγοντας πρόκλησης καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και θανάτου[1], ενώ πολλοί άνθρωποι δεν παρουσιάζουν σημαντικά συμπτώματα έως ότου η απροσδόκητη ρήξη μίας αθηροσκληρωτικής πλάκας προκαλέσει ένα αθηροσκληρωτικό καρδιαγγειακό επεισόδιο όπως μια καρδιακή προσβολή ή ένα εγκεφαλικό επεισόδιο[2].
Η καρδιαγγειακή νόσος (ΚΝ) παραμένει η πρώτη αιτία θανάτου και αναπηρίας στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Όσον αφορά στην Κύπρο, διεθνή στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι θάνατοι από Καρδιαγγειακή νόσο αποτελούν το 35% των συνολικών θανάτων ετησίως (Global Burden of disease collaborative network study 2017).
Κύριος παράγοντας κινδύνου καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών και θανάτων είναι η αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσος (ΑΚΝ), η οποία επηρεάζει 300 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως οι οποίοι ζουν με ΑΚΝ[3], αυτός είναι ο πληθυσμός του Μεξικού, της Νότιας Αφρικής, της Γαλλίας, του Καναδά και της Σιγκαπούρης – μαζί, ενώ περισσότεροι από 15 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως μπορούν να αποδοθούν στην ΑΚΝ1.
Πρόκειται αναμφισβήτητα για ένα παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας που συχνά παραβλέπεται από το κοινό και τους φορείς χάραξης πολιτικής. Η καρδιαγγειακή νόσος είναι η κύρια αιτία θανάτου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σκοτώνοντας 5.000 ανθρώπους κάθε μέρα.
Η αποφυγή του καπνίσματος και της υπερκατανάλωσης αλκοόλ, η ρύθμιση της χοληστερόλης η άσκηση και η διατήρηση του σωματικού βάρους είναι σημαντικά για την πρόληψη.
Παρά τον σημαντικό επιπολασμό της, η ΑΚΝ παραμένει μια πρόκληση για την υγεία που είναι “κρυμμένη σε κοινή θέα”. Είναι σημαντικό ότι το 80% των πρόωρων καρδιαγγειακών συμβαμάτων θα μπορούσαν να προληφθούν[4]. Η ΑΚΝ αξίζει επείγουσας προσοχής σε παγκόσμια κλίμακα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των πρόωρων θανάτων από Μη Μεταδοτικές Νόσους ΜΜΝ, συμπεριλαμβανομένης της καρδιαγγειακής νόσου, κατά 25% έως το 2030.
Οι στρατηγικές πρόληψης που βοηθούν τους ανθρώπους στη χώρα μας να μειώσουν τον κύριο τροποποιήσιμο παράγοντα κινδύνου για ΑΚΝ, την αυξημένη χοληστερόλη LDL ή τη χοληστερόλη χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης, που ονομάζεται επίσης κακή χοληστερόλη, είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση του κινδύνου καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικού.
Η χοληστερόλη μπορεί να ενωθεί με άλλες ουσίες για να σχηματίσει μια παχιά, σκληρή απόθεση στο εσωτερικό των αρτηριών. Αυτό μπορεί να περιορίσει τις αρτηρίες και να τις κάνει λιγότερο εύκαμπτες – μια κατάσταση γνωστή ως αθηροσκλήρωση. Εάν σχηματιστεί θρόμβος αίματος και φράξει μία από αυτές τις στενωμένες αρτηρίες, μπορεί να προκληθεί καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό.
Όταν πρόκειται για τη χοληστερόλη, θυμηθείτε το τρίπτυχο της άμυνας[5]:
Εξέταση, Αλλαγή και Έλεγχος. Συγκεκριμένα:
Εξετάστε τα επίπεδα της χοληστερόλης σας. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τους αριθμούς σας και να αξιολογείτε τον κίνδυνο.
Αλλάξτε τη διατροφή και τον τρόπο ζωής σας για να βελτιώσετε τα επίπεδά σας.
Ελέγξτε τη χοληστερόλη σας, με τη βοήθεια του γιατρού σας εάν χρειάζεται.
Η υψηλή χοληστερόλη είναι ένας από τους κύριους ελεγχόμενους παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο, καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό. Εάν έχετε άλλους παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα, η υψηλή αρτηριακή πίεση ή ο διαβήτης, ο κίνδυνος αυξάνεται ακόμη περισσότερο.
Όσο περισσότερους παράγοντες κινδύνου έχετε και όσο πιο σοβαροί είναι, τόσο μεγαλύτερος είναι ο συνολικός σας κίνδυνος.
Ορισμένα θέματα υγείας όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα ανθυγιεινά επίπεδα χοληστερόλης, παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η παχυσαρκία, η αδράνεια και το κάπνισμα, καθώς και το οικογενειακό ιστορικό μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της ΑΚΝ.
Μαζί, μπορούμε να κάνουμε αντιληπτό το βάρος αυτής της αόρατης ασθένειας. Είναι καιρός αυτό το παγκόσμιο ζήτημα δημόσιας υγείας να τεθεί στην κορυφή της ατζέντας για την υγεία, εκθέτοντας το Αόρατο Έθνος, έναν πληθυσμό που κινδυνεύει, ο οποίος είναι αόρατος αλλά όχι απροσδιόριστος.
###
Βιβιογραφικές παραπομπές:
[1]World Health Organization (WHO). Cardiovascular diseases (CVDs). Available at: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cardiovascular-diseases-(cvds). [Last accessed August 2021].
2Song P, Fang Z, Wang H, et al. Global and regional prevalence, burden, and risk factors for carotid atherosclerosis: a systematic review, meta-analysis, and modelling study. Lancet Glob Health. 2020;8(5):e721-e729
3Roth GA, Mensah GA, Johnson CO, et al. Global Burden of Cardiovascular Diseases and Risk Factors, 1990-2019: Update from the GBD 2019 Study [published correction appears in J Am Coll Cardiol. 2021 Apr 20;77(15):1958-1959]. J Am Coll Cardiol. 2020;76(25):2982-3021.
4World Health Organization (WHO). Cardiovascular diseases – Data and statistics. https://www.euro.who.int/en/health-topics/noncommunicable-diseases/cardiovascular-diseases/data-and-statistics . [Last accessed August 2021].
5 American Heart Association. What is cholesterol? Accessed September 2020. https://www.heart.org/en/health-topics/cholesterol/about-cholesterol
