ΤΗΣ ΛΟΥΚΙΑΣ ΒΟΥΡΓΙΑ – ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ*
Πρόσφατα η Κυπριακή Βουλή ψήφισε νομοσχέδιο περί της ανάγκης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στην προσχολική ηλικία.
Ως γνωστό η Προδημοτική Εκπαίδευση στην Κύπρο στηρίχθηκε εξ’ αρχής σε πολύ γερά θεμέλια από τις τότε Λεμεσιανές Επιθεωρήτριες Λητώ και Λούλλα Παπαχριστοφόρου, οι οποίες αφιέρωσαν ολόκληρη τη ζωή τους για την αγάπη όλων των παιδιών του τόπου μας.
Το θέμα της εκπαίδευσης του παιδιού στον τομέα της λεγόμενης σήμερα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, τέθηκε ακόμη και αυτό, εξ αρχής, σε πολύ σωστές βάσεις από την πρωτεργάτρια Λητώ. Εντάχθηκε αβίαστα ως ενότητα, με τον τίτλο «Μαθαίνω το σώμα μου». Από το 1978 εισερχόμενη ως φοιτήτρια στην τότε Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου, το θέμα αυτό είχε ήδη ενταχθεί στο Αναλυτικό Πρόγραμμα, από τη μακαριστή Λητώ. Οι οδηγίες μας από τις τότε Επιθεωρήτριες ήταν ξεκάθαρες: να διδάξουμε από τα πρώτα θέματα το «Μαθαίνω το σώμα μου». Υπήρχαν δε στη γωνιά του κουκλόσπιτου κουκλίτσες αγοράκια/κοριτσάκια που μέσα από παιγνιώδη μορφή διδασκαλίας τα παιδιά αποκτούσαν τις πρώτες βασικές γνώσεις για το ίδιο το σώμα και τις λειτουργίες του.
Η πρωτοπόρα Λητώ έθεσε και στον τομέα αυτό βασικές πολύ ορθές αρχές ώστε τα παιδιά να ωφεληθούν συνολικά και ισορροπημένα ως ψυχοσωματικές υπάρξεις. Οι αρχές αυτές ήταν:
1) Ασφαλώς δεν θα διδάξουμε στα παιδιά σ’ αυτή την ηλικία τι κάνουν οι γονείς στο κρεβάτι.
2) Δεν είναι σωστό να δίνουμε πολλές και αχρείαστες πληροφορίες στο παιδί, που δεν είναι σε θέση ούτε καν να τις επεξεργαστεί.
3) Είναι καλύτερα να δίνουμε πληροφορίες μόνον αφού τεθεί πρώτα ένα ερώτημα από τα παιδιά και απαντούμε μόνο στο συγκεκριμένο ερώτημα, δεν πλατιάζουμε.
4) Σαφώς τα θέματα αυτά είναι καλύτερα να προσεγγίζονται από τους ίδιους τους γονείς, σε εξατομικευμένη βάση. Ενημερώνουμε τους γονείς.
5) Στο ερώτημα «πώς γεννήθηκα μαμμά» η απάντηση ήταν πολύ απλή. «Ο μπαμπάς και η μαμά αγαπούσαν πολύ ο ένας τον άλλο κι έτσι γεννήθηκες εσύ, που τους έδωσες μεγάλη χαρά… γιατί τώρα αγαπούν πολύ και σένα το λατρευτό παιδάκι τους…
Καλή πρακτική ήταν η έμφαση στο συναισθηματικό κυρίως μέρος και όχι καθαρά στο σωματικό.
Η πολύχρονη εμπειρία έδειξε ότι το κάθε παιδί χαιρόταν πολύ με την απάντηση κι ύστερα από λίγο ξεχνούσε πλήρως το ερώτημα. Αυτό ήταν πολύ φυσιολογικό λόγω της ηλικίας του.
Ακόμη και το ερώτημα «Από πού γεννήθηκα μαμμά» η απάντηση ικανοποιούσε πλήρως: «Στο σώμα της μανούλας υπάρχει μια μικρή τρυπούλα, γλίστρησες και βγήκες στον κόσμο. Και η μανούλα σ’ αγκάλιασε γλυκά και σε ζέστανε τρυφερά ο μπαμπάς…
Τόσο απλά, τόσο παιδικά, τόσο φυσιολογικά, με πλήρη σεβασμό για το στάδιο ωριμότητας του παιδιού. Ήταν τότε που το Δημόσιο Σχολείο έχαιρε εμπιστοσύνης και μεγάλης εκτίμησης από το κυπριακό κοινό.
Γύρω στο 2010 το ίδιο το θέμα επανήλθε στην Παιδεία με άλλη μορφή: την ανάγκη διαπαιδαγώγησης για τη σεξουαλική παρενόχληση. «Ο κανόνας του εσώρουχου». Κανείς δεν μπορεί ν’ αγγίζει το παιδί στ’ απόκρυφα μέρη. Να φτιάξει όμως στο μυαλό του μια ομάδα ανθρώπων που το αγαπούν και το φροντίζουν και ναι, μπορούν να το βοηθούν πχ στο μπάνιο, στην τουαλέττα κλπ.
Ήταν μια νέα προσπάθεια. Πάντα όμως το ερώτημα που πλανάται αμείλικτο είναι: Αν ένας βιαστής βάλει στο στόχαστρο ένα παιδί, μπορεί αυτό να γλυτώσει από τα νύχια αυτού του εγκληματία; Μην ξεχνάμε ότι πολλές φορές οι παιδεραστές προέρχονται από το ίδιο το οικογενειακό, συγγενικό, φιλικό, γειτονικό περιβάλλον. Βεβαίως ευθύνεται η Πολιτεία για τις ποινές χάδι στους παιδεραστές ενώ θα έπρεπε να τίθενται σε ισόβια κάθειρξη και να μην έχουν το δικαίωμα χάριτος.
Στο 2014 εφαρμόστηκε πιλοτικά το θέμα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στη Δημοτική Εκπαίδευση. Τα πράγματα ως συνήθως ωραιοποιήθηκαν. Το θέμα ανέλαβαν να διδάξουν εκπαιδευτικοί. Κατ’ αρχήν απετέλεσε λανθασμένη προσέγγιση να διδάσκονται τα θέματα αυτά αγόρια και κορίτσια μαζί. Ένα κοριτσάκι Ε΄ τότε Δημοτικού μου διηγήθηκε: « Τ’ αγόρια γελούσαν, ειρωνεύονταν, μας έλεγαν αισχρόλογα στο διάλειμμα. Όταν η δασκάλα μάς μιλούσε για το γυναικείο στήθος, δεν νιώθαμε άνετα που άκουαν τ’ αγόρια. Ήταν μια πολύ άσχημη εμπειρία». Ποιες οι επιπτώσεις στην ψυχολογία των παιδιών μεγαλώνοντας, με τέτοια τραύματα; Το λάθος αυτό ας μην επαναληφθεί, ας ληφθεί πρόνοια προς τούτο.
Εισήγηση όπως αυτή τη φορά, διδακτούν τα παιδιά το θέμα αυτό-όχι από τους εκπαιδευτικούς- αλλά από τους επισκέπτες/ επισκέπτριες υγείας σε κάθε σχολείο, μιας και στην επιστήμη αυτή συνδυάζεται η άριστη γνώση του σώματος αλλά και πολύ καλή γνώση ψυχολογίας. Η διδασκαλία να γίνεται σε μικρές ομάδες ξεχωριστά αγοριών/κοριτσιών με βάση την ωριμότητά τους. Επειδή δε, πρόκειται παιδαγωγικά περί ενός πολύ ευαίσθητου θέματος, πρόταση όπως διδάσκονται τ’ αγόρια από άντρα Επισκέπτη Υγείας και τα κορίτσια από γυναίκα Επισκέπτρια.
Με τον τρόπο αυτό το κράτος δεν θα χρειαστεί να πληρώσει ούτε σεντ για επιμορφώσεις εκπαιδευτικών.
Από την άλλη σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα όπου η μάθηση πλέον χωλαίνει επικίνδυνα, σίγουρα δεν είναι σοφό να πάρουμε διδακτικό χρόνο γι αυτό. Ούτε και είναι σωστό ν΄ αυξηθεί ο σχολικός χρόνος. Πρόταση όπως μην υπάρχει σταθερός χρόνος. Τα παιδιά να βγαίνουν από την τάξη σε μικρές ομάδες για τη σχετική διδασκαλία, σύμφωνα με πρόγραμμα που θα καταρτιστεί.
Τελικά ποια η προστασία γονιών και παιδιών; Για το θέμα αυτό εισηγούμαι όπως:
Η Παγκύπρια Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων αιτηθεί στο Υπουργείο Παιδείας τα πιο κάτω:
1) Στην έγκριση Θεατρικών Έργων, να συμμετέχουν και οι γονείς και οι Συνδικαλιστικές Οργανώσεις. Είναι ένα πολύ παλιό αίτημα, καιρός για υλοποίηση.
2) Το Υπουργείο Παιδείας να είναι υποχρεωμένο να αποστέλλει στο σπίτι, για ενημέρωση των γονιών, όλα τα εγχειρίδια, υλικά, ερωτηματολόγια σχετικά με το θέμα. Να υπάρχει πλήρης διαφάνεια .
3) Γονείς που διαφωνούν, να έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν απαλλαγή από το συγκεκριμένο μάθημα, χωρίς οποιεσδήποτε κυρώσεις, με βάση το άρθρο 20 του Συντάγματος: «…συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος γονέων όπως διασφαλίζωσιν υπέρ των τέκνων αυτών εκπαίδευσιν συνάδουσαν προς τας θρησκευτικάς αυτών πεποιθήσεις». Σχετικά και τα άρθρα 2.1 και 18. 4 του Συντάγματος.
4) Η ύλη που θα διδαχθούν τα παιδιά και σε ποια τάξη, να τύχει μελέτης, επεξεργασίας και έγκρισης τόσο από τις οργανώσεις εκπαιδευτικών όσο και από τους Συνδέσμους Γονέων στα κατά τόπους σχολικά ιδρύματα.
Εν κατακλείδι, θεωρείται σήμερα επιβεβλημένο, η Επιτροπή Παιδείας της Βουλής να αναλάβει την ευθύνη, να ελέγχει την ύλη η οποία θα διδακτεί ανά τάξη καθώς και την καταλληλότητα των προσώπων, τα οποία θα διδάξουν αυτή την ύλη.
Τα πιο πάνω για προβληματισμό από τους αρμόδιους φορείς.
* Τέως Επιθεωρήτρια Δημοτικής Εκπαίδευσης
Πηγή : paideia.news