Ο σπουδαίος και ταλαντούχος ηθοποιός Τάκης Χρυσικάκος μιλά στο site μας για την «αναφορά» που δίνει στον Γκρέκο εδώ και έξι χρόνια , την «ταύτιση» του με τον Καζαντζάκη, την «δικλίδα ασφαλείας» των ηθοποιών, τα καλά λόγια που δεν του αρέσει να του λένε, τα πάθη και τις αδυναμίες του και πολλά άλλα.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΠΑ
Κύριε Χρυσικάκο, θέλετε να μας μιλήσετε για την «αναφορά» που δίνετε στον Γκρέκο αυτό το χειμώνα;
Ναι , πρόκειται για τον θεατρικό μονόλογο που ανεβάζουμε , το τελευταίο έργο του Νίκου Καζαντζάκη «Αναφορά στον Γκρέκο» , έναν πνευματικό και βιωματικό απολογισμό της ζωής του. Μια στρατιωτική «αναφορά» που δίνει ο Καζαντζάκης στον συμπατριώτη του, τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο τον οποίο αποκαλεί «παππού», γιατί τον θεωρεί έναν από τους σημαντικότερους «πολεμιστές» της Ελλάδας. Ο Νίκος Καζαντζάκης , ξέροντας ότι φτάνει στο τέλος της ζωής του και πως πλησιάζει η μέρα να συναντήσει τον Ελ Γκρέκο, κάνει τον απολογισμό του, του λέει όσα έκανε και ζητά την ευχή του. Μιλά για την παιδική του ηλικία, τους γονείς του, τα μεγάλα γεγονότα που τον σημάδεψαν αλλά και τις μεγάλες επιρροές που είχε. Οι φιλόλογοι το θεωρούν ως ένα από τα σημαντικότερα βιβλία του.
Πιστεύετε είναι ένα έργο που προσελκύει περισσότερο άτομα που έχουν μελετήσει τον Νίκο Καζαντζάκη;
Θα σας πω απλά ότι είναι η έκτη χρόνια που παίζεται. Αυτό από μόνο του λέει πολλά. Στην Θεσσαλονίκη , αλλά και στις άλλες πόλεις που παίχτηκε είχε μεγάλη ανταπόκριση. Νομίζω, είναι ένα έργο που περνάει πολύ στον κόσμο, έχει ψυχή.
Μέρος της επιτυχίας οφείλεται στην σκηνοθεσία σας;
Ναι αν και ήταν αρκετά δύσκολη η θεατρική προσαρμογή και η σκηνοθεσία, είχα δίπλα μου την Εμμανουέλλα Αλεξίου που με βοήθησε πολύ. Ήταν ο καθρέφτης μου , μου έλεγε πράγματα τα οποία εγώ δεν μπορούσα να δω στον εαυτό και με βοηθούσε να τον καθοδηγώ.
Άρα το θέατρο για σας σημαίνει μια καλή απόδοση του ρόλου;
Θέατρο δεν είναι μόνο το να παίζουμε με δεξιοτεχνία και να δείχνουμε πόσο καλοί είμαστε . Το θέατρο είναι ψυχή , είναι το να βγαίνεις στη σκηνή και να είσαι ο ήρωας όχι να υποκρίνεσαι τον ήρωα.
Δεν φαντάζεστε πόσο χαρούμενο μ’ έκαναν τα σχόλια κάποιων θεατών, που μου είπανε πως όταν με είδαν στην σκηνή ήταν σαν να έβλεπαν τον Ν. Καζαντζάκη να τους μιλάει.
Δεν σας φοβίζει πως στα τόσα χρόνια που τον υποδύεστε αυτό τον ήρωα θα ταυτιστείτε πλήρως μαζί του και θα αλλάξετε ως άνθρωπος;
Όχι , γιατί ο ηθοποιός έχει δικλίδα ασφαλείας και μπορεί να ξεχωρίζει την ζωή του από τα έργα που παίζει . Αυτή είναι η «άσκηση» του με όλους τους ρόλους. Οι ρόλοι που έχω παίξει είναι άπειροι που αν με επηρέαζαν θα έφτανα στη σχιζοφρένεια. Ο ηθοποιός ξέρει πότε πρέπει να είναι ο ρόλος και πότε πρέπει να επανέλθει και είναι ο εαυτός του.
Είναι ένα έργο στο οποίο ο Νίκος Καζαντζάκης μιλά με όλους τους ήρωες του . Εσάς ο αγαπημένος σας διάλογος με ποιο ήρωα του είναι;
Ο διάλογος με την μάνα του και με τον παιδικό του έρωτα, δυο πολύ σημαντικά κεφάλαια της ζωής του. Αυτό όμως που σηματοδοτεί τη ζωή του Καζαντζάκη και είναι άξιο να σταθεί κανείς είναι εκεί που μιλά με το Ζορμπά , γνωρίζει έναν άνθρωπο ακριβώς αντίθετο από αυτόν αλλά ο οποίος τον επηρεάζει σε απίστευτο σημείο. Ο Ζορμπάς κάνει πράγματα που δεν μπορεί να κάνει ένας διανοούμενος , έχει απίστευτη ελευθερία, τολμά να κάνει κάθε τι, ενώ ο Καζαντζάκης είναι διστακτικός απέναντι σ’αυτό. Όταν πληροφορείται το θάνατο του Ζορμπά, σε ένα ξέσπασμα του λέει, «αυτός ξέρει ότι είναι, ό,τι αγάπησα πιο πολύ στη ζωή μου» ,μεγάλη κουβέντα να την πεις για κάποιον. Ο Νίκος Καζαντζάκης, είχε γοητευτεί από αυτό το πολύ διαφορετικό που ήταν ο Ζορμπάς .
Εσάς σας γοήτευσε ο Ζορμπάς τον ζηλέψατε ;
Νομίζω ναι , ο Ζορμπάς ήταν ένας χείμαρρος που δεν σταματούσε πουθενά είναι πηγή ζωής, δεν είναι μίζερος δεν μεμψιμοιρεί, ήταν πάντα μπροστά, με το γέλιο, με το τραγούδι , να παίζει το σαντούρι του, να γελάει , να φλερτάρει . Πώς να μην σταθείς εκστατικός απέναντι του . Εξάλλου ο Καζαντζάκης έγραψε ολόκληρο βιβλίο για αυτόν για να τον κρατήσει ζωντανό.
Εσείς με ποιο τρόπο κρατά τε ζωντανά όσα άτομα σας επηρέασαν;
Οι άνθρωποι που με επηρέασαν είναι οι δάσκαλοι μου. Ο Κάρολος Κούν αλλά και άλλοι σπουδαίοι σκηνοθέτες και ηθοποιοί . Τους κρατάω μέσα μου , προσπαθώντας να εφαρμόσω όσα μου μάθανε . Οι άνθρωποι που γνωρίζουμε μας τραβάνε είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω . Αυτοί που μας επηρεάζουν θετικά είναι αυτοί που θα τους κουβαλάμε μέσα μας .
Αυτή η αυτοβιογραφία κάνει αναφορά μόνο στα καλά του Καζαντζάκη;
Όχι μιλά για τα πάθη και τις αδυναμίες του . O Καζαντζάκης είναι ένας άνθρωπος που δεν φοβόταν. Μπροστά από το Ζορμπά ντρεπόταν και λέει πως δεν τόλμησε να κάνει όσα η πηγή της ζωής του φώναζε να κάνει. Μιλάει για τους έρωτες του , είναι ένας μεγάλος άνθρωπος, που δεν μιλάει μόνο για τα προτερήματα του αλλά τολμά και «ξεγυμνώνεται» στους αναγνώστες (και τους θεατές).
Εσείς θα τολμούσατε να μιλήσετε για τα πάθη και τις αδυναμίες σας;
Βέβαια γιατί όποιος δεν μιλά για αυτά και δεν τα αντιμετωπίζει δεν θα τα ξεπεράσει ποτέ . Εμένα δεν μου αρέσει να μου λένε καλά λόγια , γιατί με οδηγούν στον εφησυχασμό και αυτό δεν με πάει μπροστά, δεν με βοηθά να εντοπίσω τα λάθη μου και να διορθωθώ. Η κριτική λοιπόν είναι πάντα καλοπροαίρετη , έστω και αν στην αρχή αντιδρώ αρνητικά .
Με τον Καζαντζάκη έχετε κάποια κοινά;
Ναι είναι πολλά τα κοινά που έχουμε και τα ανακάλυψα σιγά σιγά . Για να υποδυθώ το συγκεκριμένο ρόλο, μελέτησα πολύ όλα του τα έργα , όλη του τη ζωή . Αν δεν εντοπίσεις , αν δεν έχεις κοινά δεν μπορείς να προσεγγίσεις διαφορετικά έναν άνθρωπο . Πολλά από αυτά που λέω στην παράσταση είναι σαν να είναι δικά μου λόγια .
Αγαπημένη σας φράση;
«φτάσε όπου δεν μπορείς»
Εσείς το κάνετε αυτό;
Προσπαθώ , όσο μπορώ και στη ζωή μου και στην δουλειά μου
Απολογισμό κάνετε;
Ναι κάθε χρόνο, κάθε φορά που παίζουμε κάποια κείμενα αναλογίζομαι αν με κάνουν καλύτερο, αν κερδίζω κάτι από αυτά ή απλά ήταν μια αφορμή ματαιοδοξίας και εγωκεντρισμού, όπου εγώ θα πω απλά «α !εγώ έπαιξα αυτά και ήμουν πολύ καλός» . Αυτό για μένα δεν λέει τίποτα, αυτό που έχει σημασία είναι το πόσο καλύτερος γίνεσαι εσύ όταν παίζεις τέτοια κείμενα. Βέβαια μέσα από αυτά φαίνεται και η δουλειά σου, όμως το πιο βασικό είναι αυτά να σε επηρεάζουν θετικά και να έχεις ένα κέρδος , όπως όταν διαβάζεις ένα βιβλίο ή γνωρίζεις ένα σπουδαίο άνθρωπο.
Εσείς νιώσατε ότι έχετε να δώσετε «στρατιωτική αναφορά»;
Πολλές φορές το κάνουμε στους ανθρώπους που επηρέασαν τη ζωή μας . Τους ρωτάμε, «είναι σωστό αυτό που κάνω , η πορεία που έχω χαράξει είναι σωστή , ξέρω τι είναι σωστό και τι δεν είναι»;
Ο ρόλος αυτός θεωρείτε ως ρόλο πρόκληση στην πορεία σας
Όχι υπήρξε απλά μια ταύτιση , πολλά κοινά σημεία αλλά δεν θα το έλεγα πρόκληση , γιατί το ίδιο ένιωθα και όταν έκανα τον Παπαδιαμάντη και άλλους ήρωες . όπως είπα και πιο πάνω ηθοποιός πρέπει να μπορεί να ξεχωρίζει από τον ρόλο , ο ρόλος δεν είναι η ζωή του, είναι απλά ένας ρόλος , ένας συγγραφέας που τον γνώρισα και πήρα πολλά από αυτόν. Αυτό το λένε και οι ψυχίατροι ο ηθοποιός ξέρει πότε κάνει την μετάβαση του ρόλου και πότε επιστρέφει πίσω , ενώ ο ψυχοπαθής δεν μπορεί να το κάνει αυτό, μπαίνει σε μια κατάσταση και δεν ελέγχει πότε θα μπει και πότε θα βγει , ο ηθοποιός επιβάλλεται να ξέρει πότε είναι ο ρόλος και πότε ο εαυτός του.
